بیماری ام اس چیست؟
بیماری ام اس (Multiple sclerosis) یک بیماری ناتوان‌کننده است که مغز و نخاع را تحت تاثیر قرارداده و باعث از دست‌دادن کنترل، دید، تعادل و حواس (بی حسی) می‌شود. در بیماری ام اس اعصاب مغز و نخاع توسط سیستم ایمنی بدن آسیب می‌بینند، که به این اختلال بیماری خودایمنی می‌گویند. بیماری های خودایمنی بیماری هایی هستند که در آن‌ها سیستم ایمنی بدن که وظیفه‌شان حفاظت از بدن و نابودکردن آسیب رسان‌های خارجی همچون باکتری هاست، اشتباها شروع به حمله به بافت‌های بدن می‌نمایند. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به مغز و نخاع دوتا از اجزاء مهم که سیستم مرکزی اعصاب را کنترل می‌کنند، کرده و باعث فلج شدن و از کارافتادگی آنها می‌شود. سایر بیماری‌هایی خودایمنی شامل لوپوس و آرتریت روماتوئید می‌شود.
آسیب دیدن اعصاب در بیماری ام اس :
سیستم مرکزی اعصاب از میلیون‌ها عصب تشکیل شده که وظیفه انتقال پیام‌ها بین مغز و اجزای بدن را برعهده دارند. این اعصاب پوشیده از لایه‌ای محافظ بنام میلین myelin (نوعی چربی) که از تداخل اعصاب باهم جلوگیری می‌نماید(کاری که لایه محافظ سیم‌های الکتریکی انجام می‌دهد). در بیماری ام اس سیستم ایمنی بدن شروع به آسیب رساندن به این چربی ها کرده و با این کار باعث می‌شود، انتقال پیام توسط این اعصاب مختل شده و مغز قدرت کنترلی خود بربدن را از دست دهد. در این شرایط بدن دچار کاملا فلج گردیده و ناتوان می‌شود.
هرچند که هنوز درمانی برای بیماری ام اس وجودندارد، اما با درمان و مراقبت می‌توان حملات ام اسی و سرعت پیشرفت بیماری را کاهش داد. براساس تحقیقات انجمن ملی ام اس آمریکا حدود 400000 آمریکایی به این بیماری مبتلا هستند و این بیماری بین زنان دو تا سه برابر شایع‌تر از مردان است. همچنین بیشترین خطر ابتلا به این بیماری بین نوجوانی و سن 50 سالگی می‌باشد.


علایم ابتلا به بیماری ام اس
نشانه‌ها و علایم ابتلا به ام اس بین افراد مختلف، مکان اعصاب تحت‌تاثیر و در زمان‌های مختلف متفاوت بوده و می‌توانند تغییر یابند، علایم ام اس شامل:

کاهش حافظه

کاهش و ضعف حافظه، ناتوانی در تمرکز، صحبت کردن و مشکلات زبانی از اختلالات رایج در نتیجه ی پیشرفت MS است که البته خیلی وقت ها می تواند از علائم شروع این بیماری باشد.
  اختلالات جنسی
در بیماران مبتلا به ام اس در مراحل شدید، اختلالات جنسی یکی از شایع ترین اختلالات در نظر گرفته می شود. این وضعیت که در بیشتر اوقات عارضه ای غیر قابل پیشگیری است، خیلی وقت ها یکی از علائم ابتلا به MS در نظر گرفته می شود.

  سرگیجه
 این بیماران معمولا در مستقیم حرکت کردن مشکل دارند. در واقع این عدم تعادل در کنترل حرکات معمولا با پیشرفت تخریب سلول های عصبی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. به همین خاطر است که بسیاری از مبتلایان به MS برای راه رفتن نیاز به عصا دارند.

 دوبینی یا تاری دید
دوبینی یا همان اختلالات بینایی به دلیل حمله ی بیماری ام اس به سیستم عصبی و تاثیر بر روی عصب بینایی به وجود می آید و به طور شایع در مبتلایان به بیماری ام اس دیده می شود.
 ازدست دادن نسبی و یا کامل بینایی معمولا در یک چشم بعلاوه درد در حرکت دادن چشم(اختلال عصب بینایی)

 سوزن سوزن شدن  ، ضعف ،  بی حسی و یا درد یک یا تعدادی از اعضای بدن و  مورمور شدن انتهاهای بدن و مخصوصا انگشتان
بی حسی و مورمور شدن مداوم که معمولا صورت و دست ها و پاها را درگیر می کند، عارضه ی شایع بیماران مبتلا به MS است که به علت آسیب و تخریب سلول ها عصبی در مغز و نخاع ایجاد می شود. اما این وضعیت برای فردی که هنوز به بیماری مبتلا نشده و یا برای اولین بار است که آن را تجربه می کند، بسیار عجیب به نظر می رسد. در واقع بی حسی و مورمور شدن می تواند در ابتدا به صورت حمله ای فرد را مورد آسیب قرار دهد. پاها شایع ترین بخش بدن برای بروز این عارضه اند.

  ضعف و گرفتگی عضلات
اسپاسم ها و گرفتگی های عضلانی حمله ای یکی از علائم آزاردهنده ی ام اس است. این اسپاسم ها معمولا شدیدا دردناک هستند، در بخش های انتهایی بدن نظیر دست ها و پاها  ایجاد می شوند و بعد از چند دقیقه برطرف می شوند.

  اختلال در کنترل ادرار و مدفوع
بی اختیاری در دفع ادرار و مدفوع در بیماری MS دور از انتظار نیست.  تقریبا 80 درصد بیماران مبتلا به MS در کنترل ادرار و مدفوع خود مشکل دارند. این افراد معمولا از احساس دفع ادرار مکرر و ناگهانی در عذاب هستند. مشکل آزاردهنده دیگر در این افراد، اسهال مداوم و اختلال کنترل تخلیه روده است. اگر این برای شما یک مشکل شده است، بهتر است هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کرده و وضعیت را بازگو کنید.

 بی حالی و  افسردگی
ابتلا به بیماری آزاردهنده ای نظیر  MS، علاوه بر آسیب جسمی می تواند ابزاری برای شکنجه روحی فرد باشد. بسیاری از مبتلایان به ام اس، احساس افسردگی، تحریک پذیری و تغییرات خلق و خو را یکی از مشکلات رایج خود بیان می کنند.


حساسیت به گرما
این حالت در افراد مبتلا به ام اس عادی بوده و کمی افزایش دمای بدن می‌تواند محرک و یا بدترکننده بیماری ام اس باشد.

همچنین از علائم شایع بیماری ام اس می توان به این علائم اشاره کرد:
عدم هماهنگی بین کلمات در سخن گفتن و لکنت زبان , سنگینی سر و بدن و شوک الکتریکی در هنگام بعضی حرکات خاص سر , دفع بیش از حد ادرار نسبت به دیگران, دیر هضم شدن غذا, حساس و زود رنج شدن, یبوست مزاج, دیدن کابوس در بعضی افراد, علاقه به خوردن غذاهای سردی بخش (اسیدی) مانند لبنیات مخصوصا ماست و بستنی, در صورت پیشرفت بیماری عدم کنترل ادرار, یا از دست دادن کامل بینایی, عدم تحمل هوای گرم و آب گرم, عدم تحمل آب سرد و هوای سرد , زود انزالی در آقایان, افسردگی و خودخوری, انزوا طلبی و گوشه گیری, نداشن تعادل, داشتن لرزش هنگام حرکت, یاری نکردن ماهیچه های پا هنگام راه رفتن, سرما سرما شدن استخوانهای بدن خصوصا پاها.
افراد در ابتدای ابتلا به بیماری عود گهگاه این علایم و سپس ناپدید شدن موقتی آنها را احساس می‌کنند. بعضی از افراد مبتلا به نوع خوش‌خیم این بیماری بوده و بعد از حمله اولیه دچار حمله دیگری نشده و بیماری‌شان پیشرفت نمی‌کند.


علت ها و دلایل ابتلا به ام اس
هیچ کس در مورد دلایل اصلی اشتباه سیستم ایمنی بدن برای حمله به اعصاب در بیماری ام اس نمی‌تواند نظر قطعی دهد. بعضی از دانشمندان معتقدند ترکیبی از ژنتیک و چیزی در محیط زیست می‌تواند باعث ابتلا به این بیماری شود. افرادیکه بیشتر از بقیه در خطر ابتلا به ام اس قراردارند، شامل:

    افردیکه در سنین 20 تا 40 سالگی قرار دارند در بیشترین خطر هستند.
    زنان دو برابر بیشتر از مردان در خطر ابتلا به بیماری ام اس قراردارند.
    اگر والدین و یا برادر و خواهر شما به بیماری ام اس مبتلا باشند، خطر ابتلای شما به ام اس بین 1 تا 3 درصد افزایش می‌یابد.
    عفونت ها و ویرس‌ های خاص از جمله ویروس ابشتاین بار می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
    افراد سفیدپوست، بخصوص خانواده‌های ساکن اروپای شمالی در بیشترین خطر ابتلا به این بیماری قراردارند. نژادهای آسیایی، آفریقایی یا بومی آمریکا در بین سایر نژادها در کم‌ترین خطر ابتلا به این بیماری هستند.
    در کشورها و مناطق جغرافیایی خاص از جمله اروپا، کانادای جنوبی، آمریکای شمالی، نیوزلند و استرالیای جنوبی خطر ابتلا به بیماری ام اس بیشتر از سایر مناطق جهان است.
    درصورتیکه شما مبتلا به سایر بیماری‌های خودایمنی از جمله بیماری تیروئید، دیابت نوع 1 یا بیماری التهابی روده هستید، خطر ابتلای شما به ام‌اس افزایش می‌یابد.
یکی از مهم‌ترین علل ابتلا به بیماری ام اس سابقه ژنتیکی است به این معنی که وقتی در خانواده‌ای شخص مبتلا به ام اس وجود داشته باشد، برخی از ژن‌ها به شدت مستعد ابتلا به بیماری ام اس می‌شوند.
عواملی نظیر ویتامین D، سابقه ابتلا به برخی عفونت‌های ویروسی، مصرف دخانیات و نوع تغذیه نیز در ابتلا به بیماری ام اس نقش مهمی ایفا می‌کنند.
به طور کلی تحقیقات نشان داده است که رژیم گیاه‌خواری تاثیر چندانی در ابتلا به ام اس ندارد اما کسانی که کم‌تر گوشت قرمز مصرف کرده، یا اصلا از آن استفاده نمی‌کنند در دراز مدت پیش آگهی بهتری نسبت به بیماری ام اس دارند.


عوامل تشدید کننده ام اس، :
 استرس یکی از علل تشدید کننده ام اس بوده و بیماران باید از آن دوری کنند. به همین دلیل اطرافیان کمتر سر به سر او گذاشته و بیاموزند که چطور بدون استرس با او زندگی کنند.
علاوه بر آن هر نوع عفونتی مانند عفونت دستگاه‌های تنفسی، ادراری، پوستی و سایر عفونت‌ها می‌تواند حداقل به صورت موقت باعث تشدید بیماری شود.
مصرف دخانیات، مواد مخدر و مشروبات الکلی نیز باعث تشدید بیماری ام اس می‌شوند که باید به شدت از مصرف آنها خودداری کرد.


عوارض ابتلا به ام اس
دربعضی مواقع افراد مبتلا به ام اس به سایر مشکلات زیر مبتلا می‌شوند:
    خشکی و یا گرفتگی عضلات
    فلج شدن بخصوص فلج شدن پاها
    مشکلات مثانه، شکم و یا مشکلات جنسی
    مشکلات ذهنی، ازجمله فراموشی و یا عدم تمرکز
    افسردگی
    صرع یا بیهوشی

چگونگی درمان بیماری ام اس
طیف گسترده‌ای از داروهای مختلف وجوددارند که می‌توانند شدت و تکرار علایم بیماری ام اس را کاهش دهند. همچنین بعضی از انواع داروها می‌توانند سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهند. سایر داروها می‌توانند:
    حملات بیماری را کوتاه کنند
    علایم و مشکلات ام اس را بهبود بخشند(مانند درد، مشکلات ادراری و خشکی ماهیچه‌ها)

درمان خانگی ام اس با تغییر سبک زندگی
 باندازه کافی استراحت نمایید، اینکار باعث می‌شود کم‌تر احساس ضعف و خستگی نمایید.
    ورزش کنید، انجام مرتب ورزش و فعالیت بدنی از جمله ورزش‌هایی مثل پیاده‌روی، شنا، کاهش وزن و سایر فعالیت‌های متعادل به شما در تقویت عضلات، مثانه و روده و همچنین حفظ تعادل شما کمک می‌نماید.
    بدنتان را خنک کنید، بعضی اوقات  شدت بیماری ام اس با گرم شدن بدن افزایش می‌یابد. با ریختن آب خنک روی خود، شنا در آب خنک و خوردن نوشیدنی‌های خنک بدنتان را خنک نمایید.
    خوردن رژیم غذایی مناسب، چراکه رژیم غذایی مناسب می‌تواند به شما در حفظ تناسب اندام، تقویت سیستم ایمنی بدن و سلامت استخوان‌ها کمک نماید.
    استرس‌تان را کاهش دهید، چراکه استرس می‌تواند شدت بیماری‌تان را افزایش دهد.  


منبع قسمتی ازمطالب:

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.


برای افزایش اطلاعات و مشاهده چند پرسش و پاسخ به وبلاگ زیر مراجعه کنید:


دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.



خانم زهرا مجلسی مراقب سلامت  نمونه استان گیلان در سال جاری پیام هایی کوتاه مرتبط با این بیماری تنظیم کرده اند که تعدادی از آنها را مشاهده خواهید کرد: