2017/01/28، 07:08 AM
مقدمه:
غذاهای سنتی از نظر ارزش غذایی، در دسترس بودن مواد اولیه، تازگی، عاری بودن از نگهدارنده های شیمیایی از بهترین مواد غذایی در مناطق مختلف کشور محسوب می گردند، علاوه بر آن، غذاهای بومی حاصل پیام های فرهنگی بوده نقش بسزایی در افزایش ارتباط نسل ها و حفظ هویت فرهنگی ایفا می کنند. روی آوردن به غذاهای آماده، و به اصطلاح مدرن و به فراموشی سپردن غذاهای سنتی و بومی در هر منطقه یکی از چالش های تغذیه مردم میهن مان در حال حاضر می باشد.
1- انواع غذاها و نوشیدنی های سنتی:
آش ها
نان ها
سوپ ها
غذاهای شیرین
پلوها
نوشیدنی ها
خورشت ها
غذاهای لبنی
2- محسنات غذاهای سنتی:
- سالم و متنوع هستند.
- از مواد افزودنی در آنها استفاده نشده است.
- حاوی گروه های اصلی غذایی هستند.
- دارای ارزش تغذیه ای بالا و دانسیته بالای مواد مغذی میباشند.
- محتوی مقدار کافی فیبر به دلیل استفاده از سبزی ها و میوه ها هستند.
- غلات سبوس دار در آنها استفاده شده است.
- همزمان غلات و حبوبات در آنها مصرف شده است.
- لبنیات (کم چرب) و میوه ها و گوشت های کم چرب و گوشت مرغ و ماهی در آنها استفاده شده است.
- خواص دارویی و پیشگیری از بسیاری اختلالات به دلیل استفاده از دانه های گیاهان دارویی (کنجد، زیره سبز و سیاه، شاهدانه، تخم شنبلیله، و دارچین، نعناع، زعفران و ...) دارند.
- استفاده بهینه از مواد اولیه در دسترس، تازه بودن و توجه به جنبه های فرهنگی و روانی حفظ هویت های قومی، نژادی و ملی.
3- معایب غذاهای سنتی:
- دارا بودن مواد غذایی غیر ضروری و بعضاً مضر (روغن های حیوانی، دنبه، پیه و روغن های نباتی جامد).
- داشتن کالری زیاد که منجر به چاقی شده و زمینه ساز بسیاری از بیماری هاست.
- سرخ کردن شدید سبزیجات، گوشت و سایر مواد.
- فقدان گوشت های سفید در آنها (مانند ماهی و مرغ).
- عدم آشنایی نسل جوان با طرز تهیه آن ها.
4- دلایل عدم استفاده از غذاهای سنتی در جامعه:
گسست نسل ها و روی آوردن به مدرنیسم سبب به فراموشی سپردن آداب و رسوم سنتی از جمله غذاهای سنتی شده است. تلاش در جهت شناسایی و احیای این نوع غذاها و از همه مهم تر اقدام جهت صنعتی شدن (تولید انبوه) برخی از این غذاها که هم دارای ارزش تغذیه ای بالا و هم دارای قابلیت های فنی از این لحاظ هستند نه تنها به ارتباط بیشتر نسل ها کمک می کند بلکه عامل موثرتری در بهبود وضیعت تغذیه ای مردم جامعه و پیشگیری از بیماری هاست.
5- راهکارهایی برای بازگشت غذاهای سنتی به فرهنگ غذایی جامعه:
- شناسایی و احیای غذاهای سنتی
- بهینه سازی ترکیب و ارزش تغذیه ای غذاهای سنتی و سپس ترویج آن ها در جامعه و ارائه توصیه های لازم به خانواده ها که توانایی آنان را در انتخاب و مصرف مواد غذایی افزایش داده و به برقراری الگوهای تغذیه ای متعادل کمک کند که به نوبه خود گامی در هدایت جامعه به سوی سلامتی می باشد.
- برپایی جشنواره های غذاهای سنتی.
- تاسیس رستوران های غذاهای سنتی.
- ارائه غذاهای سالم سنتی در سازمان های دولتی و خصوصی.
- ایجاد مراکز تهیه، بسته بندی و عرضه مواد اولیه غذاهای سنتی.
- چاپ مقالات در روزنامه های محلی.
- طرح موضوع در دبیرستان های دخترانه و پخت آزمایشی این غذاها با هدایت مسؤولین پروژه.
اجرای این موارد کمک شایانی به توانمند سازی مردم منطقه به منظور بازگشت به ارزش های دیرین در زمینه تغذیه و استفاه از غذاهای سنتی سالم و مغذی می باشد.
فست فودها:امروزه بسیاری از افراد به دلیل داشتن مشغله ی کاری به خوردن مواد غذایی آماده روی می اورند ، مسلما این مواد غذایی نمی تواند از لحاظ ارزش غذایی با خوراکی ها خانگی برابری کند. در این مطلب به بررسی فست فود از نظر ارزش غذایی خواهیم پرداخت.
همه ما هر روز انواع و اقسام مواد غذایی آماده و نیمه آماده را در فروشگاه های محل زندگی خود می بینیم و اگر با کمی دقت به اطراف خانه خود نگاهی کنیم، انواع رستوران ها، آشپزخانه های ویژه طبخ غذا و فست فودها را خواهیم یافت که البته هر روز هم بر تعدادشان افزوده می شود. اینها حکایت از آن دارد که متاسفانه مصرف این گونه مواد غذایی در خانواده های ایرانی رواج زیادی پیدا کرده است؛ خانواده هایی که تا همین دهه های گذشته بجز قورمه سبزی، قیمه یا آبگوشت خانگی به غذای دیگری فکر نمی کردند و کباب بیرون فقط گهگاهی بابت تفنن میل می شد.
حالا اما خیلی از بچه ها به جای لقمه های سالم و تازه مدرسه هم انواع ساندویچ ها را از بوفه می خرند و می خورند. این در حالی است که مصرف این گونه غذاها نه تنها سلامت خانواده را به خطر می اندازد، بلکه از لحاظ اقتصادی نیز به صرفه نیست.