2016/11/20، 11:49 AM
سوءتغذیه چیست؟
اگر به موتور یک وسیله نقلیه سوخت لازم نرسد، این وسیله کار نخواهد کرد. اگر در سوخت مورد نیاز برای کار ناخالصی وجود داشته باشد، بد کار خواهد کرد و... بدن هم مثل موتور یک وسیله نقلیه، برای هر عملی نیاز به موادی دارد که بیشتر این مواد از راه تغذیه تأمین می شود. وقتی عناصر لازم برای کارکرد هر قسمت بخوبی و به میزان کافی تأمین نشود یا برعکس، نسبت هایشان از حد نیاز بیشتر باشد، مشکلات و بیماری های متعددی در کارکرد بدن اخلال ایجاد می کند. لاغری یا چاقی مزمن، راشیتیسم، عقب ماندگی ذهنی، دیابت، کبد چرب و... همگی یک سرشان به تغذیه به شیوه بد یا همان بدخوری و بدغذایی وصل است.
با این حال، وقتی صحبت از سوءتغذیه پیش می آید معمولا توجهات به مصرف ناکافی و کمبود مواد غذایی لازم برای سوخت وساز یا متابولیسم معطوف می شود. هر قدر این کمبود شدت گیرد، فرد مبتلا به سوءتغذیه بیشتر به سمت بیماری های خطرناک تر، طولانی تر و مزمن و ماندگار نزدیک می شود که ممکن است حتی به مرگ نیز بینجامد.
مرگ یک کودک در هر 5 ثانیه بر اثر سوء تغذیه
سوءتغذیه در کودکان بر اساس عوامل متعددی رخ می دهد:فقر، ناآگاهی و بی اطلاعی، رژیم غذایی نادرست، سبک زندگی غلط، ابتلا به بیماری هایی که بر تغذیه و عادات غذایی اثرگذار است، فرهنگ نادرست تغذیه و... همگی از عوامل ایجاد یا ادامه آن است. در این میان نوزادان و کودکانی که در ابتدای زندگی و سن رشد قرار دارند به دلیل نیاز بیشترشان به مواد معدنی برای شکل گیری بهتر اعضا و ارگان های بدن بیشتر با خطر سوءتغذیه روبه رو هستند.
سوءتغذیه نوعی بیماری به‌شمار می‌آید که به علت مصرف ناکافی یا بیش از اندازهً یک یا چند مادهٔ غذایی بروز می‌کند.
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مربوط به تغذیه قحطی و کمبود مواد غذایی لازم برای سوخت‌وساز بدن است. با این وجود، سوءتغذیه در همهٔ کشورهای جهان با نمودهای گوناگون چون چاقی، بدخوری و یا کم‌خوری دیده می‌شود.
بر پایه آمار سازمان بهداشت جهانی، سوءتغذیه بزرگ‌ترین عامل مرگ‌ومیر کودکان است
علل سوءتغذیه
از مهم‌ترین دلایل سوءتغذیه در جهان می‌توان کمبود مواد غذایی و کیفیت نامناسب آن‌ها را نام برد. قحطی‌ها، کمبود آب و خشکی، جنگ‌ها و آفات محصولات کشاورزی موجب تشدید این دو مورد می‌شوند. افزایش جمعیت، گسترش بیابان‌ها، فقر و رژیم غذایی نادرست به علت نبود اطلاعات و دانش کافی نیز نقش ایفا می‌کنند.
باید توجه داشت که خود سوءتغذیه موجب بروز بیماری‌ها و اختلالاتی در سیستم ایمنی و گوارش بدن می‌شود که جذب برخی از مواد غذایی لازم برای متابولیسم بدن را دچار مشکل می‌کند.
از طرفی دیگر، پرخوری، بدخوری و حتی رژیم‌های سخت لاغری می‌توانند موجب سوءتغذیه شوند.
تأثیرات سوءتغذیه
در کشورهای در حال توسعه، سوءتغذیه موجب بیماری‌هایی چون آنمی، کواشیورکور، راشیتیسم، یا کوری (به علت کمبود ویتامین آ) می‌شود. طبق آمار سال ۲۰۰۴ یونیسف، کمبود آهن در نوزادان بین ۶ تا ۲۴ ماه ۴۰ تا ۶۰٪، و کمبود ید ۱۰ تا ۱۵٪ بر رشد مغز و هوش تأثیر می‌گذارد. به علاوه، کمبود آهن و ید موجب به دنیا آمدن سالانهٔ ۱۸ میلیون نوزاد دچار عقب‌ماندگی ذهنی شده، و کمبود ویتامین آ مرگ سالانهٔ یک میلیون کودک را به همراه دارد
هر ثانیه یک نفر از گرسنگی جان می‌سپارد (۳۶ میلیون نفر در سال).
هر پنج ثانیه یک کودک از گرسنگی جان می‌سپارد (۶ میلیون کودک در سال).[۱]
طبق سازمان بهداشت جهانی، گرسنگی مهم‌ترین تهدید برای بهداشت عمومی جهانی است. بر اساس آمار سازمان ملل، سوءتغذیه عامل مرگ ۵۸٪ از کل مرگ‌ومیر در سال ۲۰۰۶ بوده است.
به طور کلی، ۸۰۰ میلیون نفر در جهان دچار قحطی‌زدگی، و ۳۰۰ میلیون نفر دچار چاقی هستند. مبارزه با سوءتغذیه هم‌اکنون یکی از ۸ هدف توسعه هزارهٔ سازمان ملل است که به نصف شدن تعداد افراد مبتلا به سوءتغذیه تا سال ۲۰۱۵ مربوط می‌شود