2016/07/12، 11:17 PM
خود ایمنی نوعی بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن ، کل بدن را دشمن خارجی حساب نموده و بر علیه خود بدن میجنگد .و مثل کودتا عمل می نماید.مانند ام اس. ایدز
از جمله بیماریهای خودایمنی شناخته‌تر نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.:
لوپوس،
آرتریت روماتوئید
اسکلروز متعدد (ام‌اس)
اغلب این بیماریها مزمن هستند، اما بسته به نوع عارضه ممکن است قابل کنترل باشند. تاکنون ۸۰ نوع از بیماریهای خود ایمن شناسایی شده است که طیف وسیعی از بافت‌ها و سلولهای بدن را در بر می‌گیرد. این بیماریها بیماریهای مزمنی هستند که مادام‌العمر با فرد باقی‌مانده و قابلیت درمان صد در صد ندارند.
از جمله بیماریهای خودایمنی شناخته‌تر نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.:
لوپوس،
آرتریت روماتوئید
اسکلروز متعدد (ام‌اس)
اغلب این بیماریها مزمن هستند، اما بسته به نوع عارضه ممکن است قابل کنترل باشند. تاکنون ۸۰ نوع از بیماریهای خود ایمن شناسایی شده است که طیف وسیعی از بافت‌ها و سلولهای بدن را در بر می‌گیرد. این بیماریها بیماریهای مزمنی هستند که مادام‌العمر با فرد باقی‌مانده و قابلیت درمان صد در صد ندارند.
زنان اغلب به بیماریهایی مبتلا می شوند که معمولاً تشخیص آنها برای پزشکان سخت است . در نتیجه برخی از آنها سالها با عوارض و ناراحتیهای ناشی از این بیماریها به سر می برند ، رنج می کشند و مدام دکتر عوض می کنند ، بدون آنکه نتیجه ای بگیرند .
در اینجا به این بیماریها اشاره ای می کنیم :
1- سندرم تخمدان پلی کیستیک ( PCOS)
تقریباً 1 درصد زنان به این ناراحتی که ناشی از اختلالات هورمونی است مبتلا هستند ، در این زنان سطح هورمون آندروژن (androgen) که یک هورمون مردانه است ، بالا می رود . عدم تعادل در آندروژن ، خود ناشی از اختلالات در میزان هورمون انسولین است . انسولین برای تنظیم قند خون ضروری و در رشد و چاقی افراد هم موثر است . انسولین اضافی ، تخمدانها را مورد حمله قرار می دهد و باعث می گردد که آنها تولید تستوسترون را افزایش دهند و در نتیجه کیست ها هم زیاد می شوند . نیمی از زنان که ناراحتی PCOS دارند ، یا دیابتی هستند و یا در آستانه آن قرار دارند .
علائم این بیماری در زنان بدین شرح است : قاعدگی نامنظم ، رویش زیاد مو در ناحیه صورت ، سینه ، پشت لبها ، آکنه ، تاسی ، افزایش سریع وزن .
برای تشخیص این بیماری ، یک آزمایش نتیجه بخش نیست . پزشک شما حتماً باید شرح حال کامل شما را بگیرد . علائم را بررسی کند ، سونوگرافی از رحم و تخمدان و ضمائم آن لازم است . آزمایش از میزان قند خون و هورمونهای مربوطه باید به عمل آورد . همچنین لازم است که بیماریهایی مانند هایپوتیروئیسم را پس از بررسی از فهرست خارج کند . این بیماری فعلاً درمان قطعی ندارد . اما می توان از عوارض آن مانند ناباروری ، دیابت و نارسایی قلبی پیشگیری کرد .
2- فیبرومیالژیا
پزشکان حقیقتاً علت این بیماری را نمی دانند . دردی که در قسمت های وسیعی از بدن احساس می شود . گویا مغز نسبت به دردهای معمولی که طبیعتاً باید به آنها بی توجهی بکند ، حساسیت بیش از حد نشان می دهد .
دردهای طبیعی در نقاط مختلف بدن وجود دارند ، ولی مغز با ترشح مسکنهای خاص و بستن مسیرهای عصبی انتقال درد ، آنها را حذف می کند . ولی در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا ، گویا این مکانیسم دیگر درست کار نمی کند . علائم بیماری فیبرومیالژیا شامل درد ، بی حسی و کرختی و خستگی است و اغلب افراد میان سال به بالا را مبتلا می سازد . تقریباً مثل آن است که کسی ولوم سیستم عصبی حساس به درد را زیاد بکند .
آزمایشهای مختلف پزشکی و بدنی نمی توانند کمکی به تشخیص بیماری بکنند . با این حال پزشکان نقاط وسیعی را از نظر حساسیت به درد بررسی می کنند تا محلی در بدن شما را که درد در آنجا متمرکز است پیدا کنند . این نقاط نسبت به لمس ، حساس و دردناک می شوند ، بدون آنکه علامتی از قرمز شدن یا تورم در آنها باشد . اگر حداقل 11 تا 18 نقطه در یک محل به لمس حساس باشند ، تشخیص بیماری فیبرومیالژیا مثبت خواهد بود .
به کمک داروهای مسکن ، مانند : استامینوفن ، ایبوپروفن ، ناپروکسین ، می توان تا حدی بر این دردها غلبه کرد . در برخی از بیمارها ، داروی لایریکا (Lyrica) موثر است . برای این بیماران ورزش مفید است ، اما آن را بایستی طبق برنامه و به آرامی شروع کرد . ماساژ ، کشش ، هر راهی که فشار را کاهش دهد ، نیز توصیه می شود . اگر بیماران حساس شده و نسبت به این بیماری وسواس پیدا کنند ، مشکل شدیدتر می گردد . بر عکس، کم محلی و کم توجهی نیز می تواند به کاهش درد کمک کند.
3- سندرم خستگی مزمن ( CFS)
کسی واقعاً نمی داند که علت خستگی مفرط فرد در بیماری CFS چیست ؟ اما تحقیقات ، پاره ای آلودگی های ویروسی ، عدم تعادل در میزان هورمونهای بدن و فشار و استرس را در این بیماری دخیل می دانند .
از نشانه های این بیماری می توان به این موارد اشاره کرد : خستگی در اثر فعالیت فکری و روانی ، طوریکه با استراحت بهبودی حاصل نمی شود . بنابراین میزان توانایی این گونه بیماران ، نسبت به قبل ، خیلی کاهش می یابد . انجام کارهای یک ساعته معمولاً چند ساعت یا چند روز زمان می برد ! کاهش حافظه یا قدرت تمرکز و دردهای نامشخص عضلانی از دیگر علائم این بیماری هستند .
هیچ آزمایشی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد . فقط پزشک باید انواع بیماریهایی مشابه دیگر را مانند مونوکلوسیس (Mononucleosis) لایم (Lyem) و مشکلات تیروئیدی و افسردگی را شناسایی و از فهرست حذف کند . درمانهای این بیماری اغلب تجربی هستند . البته برخی تحریک کننده های روانی ، ظاهراً در تقویت قدرت تمرکز این بیماران موثر است . پزشکان افزایش فعالیت روزانه و ورزش را در کنار کاستن از استرس ، الکل و نوشیدنیهای کافئین دار توصیه می کنند .
4- بیماری لوپوس (Lupus)
به طور کل ، بیماری لوپوس چهار نوع است . اما نوع اریتماتوسوس (انتشاری) آن (SLE) مشهورتر است . هر گونه اخلال در سیستم ایمنی بدن ، آن را به یک دشمن خطرناک برای بدن تبدیل می کند . پوست ، مفاصل ، ریه ها ، کلیه ها ، سیستم عصبی یا خون ، بهای این اخلال را می پردازند .
هر سال مردمان زیادی با بیماری لوپوس شناخته می شوند که 90 درصد آن را زنان تشکیل می دهند . دانشمندان اعتقاد دارند که هورمون ها در این بیماری نقش دارند . چون که اغلب زنان در سنین 15 تا 45 سالگی قرار دارند و بیماری لوپوس در حین بارداری یا به دنبال آن شدت می گیرد .
علائم این بیماری عبارتند از : خستگی ، تب ، درد و خشکی مفاصل ، درد سینه ، کاهش حافظه و لکه های پوستی . از بدترین این نشانه ها ، احساس آتش گرفتن و شعله ور شدن(flares) است که اکثر بیماران تجربه می کنند . این حالت یا بدتر می شود یا بعداً به طور کامل از بین می رود . اگر یک بیمار ، حداقل این چهار نشانه را داشته باشد ، می توان گفت که به لوپوس مبتلاست : جوشهای صورت که پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب ایجاد می شود ، جراحت های بدون درد در ناحیه دهان ، نارسایی کلیوی و تورم جداره اطراف ریه ها و یا قلب ، پایین بودن گلوبولهای قرمز و سفید و پلاکت خون .
در صورتی که شدت بیماری متوسط باشد ، از مسکن های ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد و تورم مفاصل و عضلات می توان استفاده کرد . گاهی داروهای ضد مالاریا مانند هیدروکسی کلروکویین نیز تجویز می شود . این داروها برای پیشگیری از احساس آتش گرفتن و جلوگیری از پیشرفت بیماری مفید هستند . افزایش فعالیت بدنی و فشارهای روحی باعث شدیدتر شدن بیماری می شوند . در این جا ایجاد یک تعادل میان کارها و عواطف می تواند به کنترل آن کمک کند .
5- اسکلروزیس چند گانه (MS)
وقتی سیستم دفاعی بدن به غشای محافظت کننده سلولهای عصبی (مایلین ) در مغز و سیستم عصبی حمله ور می شود ، ارتباط میان مغز و اعضای بدن از بین می رود و گاهی حتی سلولهای عصبی خودشان را نابود می سازند . زنان سه برابر مردان به این بیماری دچار می شوند و اغلب در سنین 20 تا 40 سالگی قرار دارند . احتمال پیشرفت بیماری MS یک در هزار است . دانشمندان یک عامل محیطی مانند ویروس و یا توکسین را در ظهور این بیماری دخیل می دانند . از علائم اولیه این بیماری می توان به بی حسی ، کرختی ، ضعف یک یا دو پا ، سوزش و خارش یا درد مبهم ، خستگی و مشکلات بصری اشاره کرد .
MS می تواند خوش خیم و یا شدید و فلج کننده باشد . روش تشخیص قطعی برای این بیماری وجود ندارد . برای تشخیص آن ، اخیراً از توپوگرافی نوری هم استفاده می کنند . برخی هم علائم این بیماری را رصد می کنند . برای درمان ، پزشکان ، شیوه های مختلفی را به کار می برند . ورزش نیز می تواند سودمند باشد ، به ویژه یوگا در کنترل علائم آن موثر است .
6- روماتوئید آرتریت Rheumatoid Arthritis ) RA )
این بار سیستم دفاعی بدن ، غلاف مفاصل را مورد حمله قرار می دهد که باعث تورم و درد آنها شده و متعاقباً ، شکل ظاهری دستها ، مچ ، لگن ، زانو ، پاها تغییر می یابد . زنان 75% این بیماران را تشکیل می دهند . در هر سنی این بیماری مشاهده می شود ولی در سنین 40 تا 60 سالگی شایعتر است .
RA حتی کارهای ساده ای مثل پوشیدن لباس ، از پله ها بالا رفتن ، باز کردن درب قوطی و ... را برای بیمار مشکل می سازد . این بیماری متقارن، دو طرف بدن را مبتلا می سازد . مثلاً اگر یک زانوی بیمار مشکل پیدا کند ، زانوی دیگر آن نیز دچار همان مشکل خواهد شد . تب ، خستگی ، حساس بودن مفاصل به لمس ، سختی و سفتی مفاصل بویژه پس از بیدار شدن از خواب ، از دیگر علائم این بیماری است .
زنان معمولاً در دوران بارداری ، به این بیماری مبتلا می شوند. ولی پس از زایمان ، علائم بیماری بر طرف می شود . RA در مراحل اولیه به سختی قابل تشخیص است . علائم آن ، به انواع آرتروز که حدود 212 نوع هستند ، شباهت دارند .
برای سالها شاید نتوان آن را تشخیص داد . گاهی آزمایش خون ، به عمل می آورند تا از وجود یک آنتی بادی که عامل روماتوئید شناخته شده و در بیش از 80 درصد بیماران یافت می شود ، مطمئن گردند . متخصصان یک سری آزمایشات دیگر هم به کار می گیرند .
7- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
سندرم IBS که باعث درد و نفخ مزمن روده و اسهال و یبوست می گردد ، احتمالاً به اختلال در ارتباط بین مغز و روده مربوط باشد. زنان دو برابر مردان به این بیماری مبتلا می شوند . پژوهشگران فکر می کنند که دوره قاعدگی زنان هم با این بیماری مرتبط است .
از علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد : برخی از مردم فقط اسهال دارند ، بعضی ها فقط یبوست . یک بیمار نیز ممکن است ترکیبی از علائم به علاوه دردی طولانی را داشته باشد . چاقی ، غذاهای چرب ، لبنیات می توانند IBS را تشدید کنند . قهوه ، الکل ، کافئین ممکن است که مدفوع را شل و بیمار را مستعد اسهال سازند .
یک روش تشخیص آن است که فرد بیمار ، در یک سال ، 12 هفته این علائم را تجربه کند . از معیار رم (Rome Criteriia) نیز برای تشخیص می توان استفاده کرد . مصرف فیبر که در انواع سبزیجات و میوه ها و نان های سبوس دار فراوان یافت می شود ، در کنترل این بیماری موثر است . اما بسیاری از فیبرها نیز ممکن است علائم را بدتر کنند ، مانند حبوبات که نفاخ هستند . فلفل هم می تواند مفید باشد.
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
بیماری های خود ایمنی وابسته به آنتی بادی
کم خونی همولیتیک خود ایمن
اگر آنتی بادی ها با گلبول های قرمز خود شخص، واکنش نشان دهند، بیماری را کم خونی همولیتیک خود ایمن گویند. یکی از دلایل کاهش تعداد گلبول های قرمز خون، نابوی آن ها توسط آنتی بادی علیه آنتی ژن های سطحی گلبول های قرمز است.
میاستنی گراویس
در این بیماری، آنتی ژن خودی، گیرنده استیل کولین در محل تلاقی ماهیچه ها و رشته های عصبی است. اتصال آنتی بادی به گیرنده استیل کولین مانع ارسال پیام عصبی توسط استیل کولین می شود و باعث ضعف شدید عضلانی و اختلال در عمل بلع و تنفس می شود.
بیماری گریوز
هر چند بیماری گریوز یک بیماری چند عضوی است، اما یکی از مشخصات اصلی آن، پُرکاری غده تیروئید 15776 می باشد. این جنبه از بیماری را می توان به عنوان نمونه ای از آنتی بادی هایی که علیه گیرنده یک هورمون ساخته شده اند و به جای ایجاد اختلال در کار آن ، باعث فعال شدن آن می گردند، ذکر نمود.
بیماری خود ایمنی ناشی از لنفوسیت های T
اسکلروز مولتیپل (بیماری MS)
در این بیماری، میلین بافت عصبی تخریب می شود و سیر بیماری را به صورت فلج عود کننده و یا فلج مزمن پیشرونده درمی آورد. این بیماری خود ایمن به وسیله ی لنفوسیت های T ایجاد می شود.
دیابت شیرین نوع 1
در این نوع دیابت، سلول های بتای لوزالمعده طی واکنش های التهابی مزمن، تخریب می شوند.
تیروئیدیت هاشیموتو
این بیماری تیروئید بیشتر در زنان میانسال دیده می شود. این بیماری، گواتر را ایجاد می کند. عامل و منشا این بیماری ناشناخته است و به نظر می رسد که آنتی بادی و لنفوسیت های T در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.
فرآوری: مریم مرادیان نیری بخش تغذیه و سلامت